To schorzenie może wskazywać na demencję na kilka lat przed jej pierwszymi objawami

Choroba Alzheimera i inne schorzenia demencyjne mogą dawać sygnały wiele lat wcześniej, niż pojawi się oficjalna diagnoza. Te wskazówki to pogarszająca się nie tylko sprawność intelektualna, ale także ruchowa i mobilność.

Nawet kilka lat przed diagnozą

Jest coraz więcej badań o tym mówiących. Jedno z nich opublikowali w lutym w czasopiśmie „Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association” z University College London. Wykazało, że zaburzenia orientacji przestrzennej mogą wyprzedzać nawet o 25 lat właściwą diagnozę mówiącą o demencji.

Ta ułomność pojawia się w późniejszym wieku. Również inne zaburzenia czy ograniczenia fizyczne związane ze starzeniem się mogą być sygnałem o rozwijającej się chorobie otępiennej. Może to być problem z ustaniem na jednej nodze, zmiany w stabilności i prędkości chodzenia.

Niedawno pojawiło się kolejne badanie mówiące o sygnałach choroby otępiennej, która może ujawnić się dopiero za kilka lat.

Kruchość może wskazywać na demencję

Tym razem mowa o kruchości (frailty). Zespół kruchości (zespół słabości, wątłość starcza) to termin z geriatrii mówiący zwiększonej podatności na działanie czynników stresogennych w wyniku zmniejszenia rezerw fizjologicznych będących efektem starzenia się. Kruchość objawia się częstszym występowaniem upadków, niepełnosprawności czy hospitalizacji.

Naukowcy z University of Queensland przeanalizowali dane z czterech badań dotyczących prawie 30 tys. osób ze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii mających 60 lat i więcej. Dane obejmowały lata 1997-2024. Badacze szukali związku „między kruchością a wystąpieniem demencji, badając rozwój kruchości w latach poprzedzających wystąpienie demencji”

Okazało się, że wśród osób z „początkową demencją zaobserwowano przyspieszenie tempa wzrostu wskaźników kruchości. Przyspieszenia te rozpoczęły się od czterech do dziewięciu lat przed pojawieniem się demencją”. Kruchość zdefiniowano w dokumencie jako „nagromadzenie wielu deficytów zdrowotnych związanych z wiekiem i zmniejszona rezerwa fizjologiczna”.

„Nasze ustalenia pokazują, że przy czterech, pięciu dodatkowych problemach zdrowotnych ryzyko wystąpienia demencji wzrasta średnio o 40 proc., u osób w lepszej kondycji zdrowotnej ryzyko jest niższe” — powiedział dr David Ward, jeden z autorów analizy, w wywiadzie dla Royal Australian College of General Practitioners.

To jego zdaniem może być sygnałem dla pracowników systemu ochrony zdrowia, że osoby o gorszej kondycji zdrowotnej mogą być bardziej podatne na choroby otępienne, co może pomóc wcześniej je zdiagnozować.

Czy kruchość oznacza demencję?

Wspomniane badanie, a także inne, wskazują na związek między kruchością a demencję. Nie musi być on być przyczynowo-skutkowy. Mówią o tym, że przy kumulacji schorzeń postępującej z wiekiem, warto przyjrzeć się pacjentowi także pod kątem chorób otępiennych.

„Dzięki zrozumieniu związku między starzeniem się, kruchością i demencją możemy stosować ukierunkowane strategie interwencji w celu zmniejszenia ryzyka i poprawy jakości życia” – powiedział dr Ward.

Zdaniem lekarki rodzinnej dr Maritty Long trzeba większą uwagę zwracać na zespół kruchości. „Wykrycie tego schorzenia może być sygnałem mówiącym o ukrytym jeszcze upośledzeniu funkcji poznawczych” — powiedziała.

Jak wyjaśniła, widok pacjenta mającego problem ze wstaniem z krzesła lub jego trudności z jednoczesnym chodzeniem i mówieniem, powinny być ważnymi wskazówkami dla lekarza.

Jej zdaniem wyniki australijskiego badania powinny skłonić do „włączenia badań przesiewowych dotyczących zespołu kruchości do rutynowych badań kontrolnych” i doprowadzić do wcześniejszych interwencji związanych ze stylem życia, jak odpowiednie odżywianie i aktywność fizyczna.